ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1974
Oblast: Istorija umetnosti
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Veoma dobro očuvano.

Autor - osoba Velflin, Hajnih
Naslov Osnovni pojmovi istorije umjetnosti : problem razvitke stila u novijoj umjetnosti / Hajnrih Velflin ; prevela sa njemačkog Marija Đorđević
Jedinstveni naslov Kunstg eschtliche Grundbegriffe. scr
Vrsta građe knjiga
Jezik srpski, srpski
Godina 1974
Izdanje 3. neizmijenjeno izd.
Izdavanje i proizvodnja Sarajevo : Veselin Masleša, 1974
Fizički opis 251 str. : ilustr. ; 25 cm
Drugi autori - osoba Đorđević, Marija, 1902-1982, prevodilac (prevodilac)
Đorđević, Marija, 1902-1982, prevodilac (prevodilac)
Zbirka Književnost i druge umjetnosti
Napomene Prevod dela: Kunstg eschichtliche Grundbegriffe / Heinrich Vellfin.

PREDGOVOR TRINAESTOM IZDANJU
Trinaesto izdanje ove knjige pojavljuje se u obnovljenom ruhu nekoliko mjeseci prije rođendana Hajnriha Velflina (21. juna 1964) i, bezmalo, dvije godine prije nego što će sama knjiga navršiti pedeset godina. Stoga neka nam bude dozvoljeno da se kratko osvrnemo na njen postanak i istoriju.
Kada su „Osnovni pojmovi“ izdati u oktobru 1915, usred Prvog svjetskog rata, za njihovog autora je dugogodišnji, stalno nanovo započinjan i nanovo organizovan posao bio privremeno završen. Misli i rasuđivanja koje je prvi put, gotovo trideset godina ranije, još sasvim u začetku izrazio u svom doktorskom radu dvadesetodvogodišnji mladić i koji su se u knjigama docnijeg vremena koncentrisali na pojedine probleme, našli su sada u ovom objektivnom, zaista klasičnom djelu konačan oblik.
Prije svega započelo je sada, i opet za decenije, neposredno dejstvo njegovih ideja u nauci i u široj javnosti. Ono je bilo ogromno. Velflinovi „Osnovni pojmovi“ su na najtrajniji način oplodili i odredili duhovne nauke i svako bavljenje umjetnošću. Ali što je ovaj eho postajao jači, što je duže trajala diskusija oko knjige, tim više je sve to navodilo Velflina da iznova razmišlja o zgradi koju je podigao u zenitu svoga stvaranja. Njegove knjige i članci koji su se pojavili poslije „Osnovnih pojmova“ nalaze se svi u svjetlosti ovog raspravljanja, od koga su se vrlo brzo pojedini tragovi očitovali u predgovorima novih izdanja.
Već 1922. piše Velflin u predgovoru šestom izdanju: „Ono što bi moralo da prati stari tekst objašnjavajući ga i proširujući ga naraslo je, malo-pomalo, do takvih razmjera da se može smjestiti samo u samostalnu drugu knjigu.“ Od 1942. može se u bilješkama Velflinovog dnevnika mjesta koja se odnose na ovu planiranu drugu knjigu. Uvijek ponovo prelazile su iz njih pojedine misli u druge, nove radove , od kojih se knjiga „Italija i njemačko osjećanje forme“ (1931) može označiti kao proširenje prvobitne ideje. Dublji smisao ovog proširenja izložio je Velflin dvije godine kasnije u jednom članku časopisa „Logos“ . I ta „Revizija“ činila mu se tako važnom da ju je 1943. dodao kao pogovor osmom izdanju „Osnovnih pojmova“. Otada, pa tako i u ovom izdanju, ovaj tekst iz „Logosa“ obrazuje kraj knjige.
Ali svi drugi planovi, misli i rasuđivanja, koje u toku od tri decenije možemo da pratimo u Velflinovim knjigama i bilješkama, nisu bili u stanju da taknu stari tekst „Osnovnih pojmova“ od 1915. On je u svojoj lapidarnoj formi ostao, tako reći, nepromijenjen. Stoga je samo osmo izdanje iz 1943. sa pomenutim dodatkom „Revizije“ autentično izdanje, po kome se moraju upravljati sva docnija.
Devetnaestog jula 1945, u početku svoje 82. godine života, Hajnrih Velflin je umro u Cirihu. Od toga doba staranje o njegovim knjigama bilo je u rukama njegovog brata, devet godina mlađeg profesora očnog ljekarstva na Univerzitetu u Bazelu, Ernsta Velflina (1873–1960). Najprije je dotadašnje izdavačko preduzeće F. Brukman AG u Minhenu 1948. kao deveto izdanje štampalo novu knjigu osmog izdanja. Zatim je po želji Ernsta Velflina bazelsko izdavačko preduzeće Beno Švabe i Komp., kome je već 1940. Hajnrih Velflin povjerio „Misli u vezi sa istorijom umjetnosti“ preuzelo nova izdanja knjiga „Renesansa i barok“, „Klasična umjetnost“ i „Osnovni pojmovi istorije umjetnosti“. 10, 11. i 12. izdanje ove knjige izašla su između 1948. i 1959, u izdanju Švabe, koji se pri tom mogao da osloni na predanu saradnju brata Ernsta.
Posljednji u svom rodu umro je Ernst Velflin 14. januara 1960. u Bazelu. Otada se o spisima Hajnriha Velflina stara pisac ovih redova.
Pod ovim pretpostavkama dovedeno je sada do štampanja 13. izdanje „Osnovnih pojmova“. Ono pokušava da što vjernije i tačnije opet pruži autentično izdanje, da korigira neke za povezanost nebitne netačnosti, koje su nastale pri nužnom obnavljanju slika, i da se pri tome uzmu u obzir nove dopune pojedinim slikama koje su stečene umjetničko-istorijskim istraživanjima posljednjih decenija. Izdavačko preduzeće i izdavač zahvaljuju se gospodinu dr Rajnholdu Holu na savjesnom radu koji je uložio u pregledanje knjige ispitujući riječ po riječ i sliku po sliku. On je 13. izdanju u najvećoj mjeri bio koristan.
„Moja centralna tema leži u ʼOsnovnim pojmovima istorije umjetnosti’“, pisao je Velflin 31. marta 1942. u svom dnevniku, u konceptu za zahvalnicu Bečkoj akademiji. Potomstvo mu je dalo za pravo. Ma koliko se njegove druge knjige u njihovim mnogobrojnim izdanjima uvijek ponovo studiraju i ma koliko divljenje one izazivale – nijedna od njih nije postigla dejstvo „Osnovnih pojmova“. U posljednje vrijeme je ova knjiga, koja je već odavna prevođena na evropske kulturne jezike, većim brojem prevoda postala pristupačna i slavenskom i azijskom svijetu. Neka u ovom obnovljenom obliku produži svoj pobjedonosni pohod.
Bazel, jula 1963.

Hajnrih Velflin (njem. Heinrich Wölfflin; rođen 21. juna 1864. g., Vintertur, Švajcarska – 19. jula 1945. g., Cirih), bio je švajcarski istoričar i teoretičar umjetnosti. Njegova formalna klasifikacija tradicija evropske umjetnosti, posebno slikarstva, na „slikarski i linearni pristup” je imala značajan uticaj na razvoj teorije formalne analize početkom 20. vijeka. Takođe je zaslužan za definisanje baroka kao zasebnog stila likovne umjetnosti. Predavao je istoriju i teoriju umjetnosti u Bazelu, Berlinu i Minhenu. Njegova najznačajanije tri knjige koje su još uvijek aktuelne na katedrama istorije umjetnosti su: Renesansa i barok: Istraživanja o suštini i nastanku baroknog stila u Italiji (Renaissance und Barock: eine Untersuchung über Wesen und Entstehung des Barockstils in Italien, 1888. g.), Klasična umetnost (Die Klassische Kunst, 1898. g.), i Razmatranja o istoriji umjetnosti (Kunstgeschichtliche Grundbegriffe, 1915. g.).
Biografija
Hajnrih Velflin se rodio u Vinterturu u Švajcarskoj, kao sin Eduarda Velflina, profesora filozofije na Univerzitetu u Cirihu i Berte Trol. Od 1882. do 1886. godine je studirao filozofiju na Univerzitetu u Bazelu, ali se zahvaljujući konferencijama istoričara umjetnosti i kulture Jakoba Burkharta, zainteresovao za umjetnost. Nastavio je svoje studije filozofije kao student Vilhelma Diltaja koji je imao značajan uticaj na njegov dalji rad.
U Minhenu je, godine 1886. napisao svoju doktorsku tezu, Prolegomena za psihologiju arhitekture (Prolegomena zu einer Psychologie der Architektur), zasnivajući je na metodološkim koncepcijama koje je učio od Diltaja. Velflin je posvetio svoju pažnju analizi pojediniačnih umjetničkih djela kao i na sistematsku analizu umjetnosti. Naredne dvije godine je proveo u Italiji gdje je napisao svoje prvo značajno djelo, Renesansa i barok, 1888. godine. Po povratku u Minhen održao je konferenciju na minhenskom Univerzitetu. Godine 1893. se vratio u Bazel, gdje je preuzeo katedru svog mentora Jakoba Burkharta, i u to vrijeme je napisao svoju drugu knjigu, Klasična umetnost (1898), koja će postati vrlo popularna. Godine 1901. je dobio poziv da preuzme katedru profesora na Univerzitetu Berlina, gdje je naslijedio profesora Hermana Grima.
Doprinos disciplini istorije umjetnosti
Za razliku od anegdotskih pristupa istoriji umjetnosti, popularnih u 19. vijeku, Velflin je vršio formalnu stilsku analizu crteža, kompozicije, svjetla, boje, predmeta i drugih slikovnih elemenata kako su ih shvatali slikari određenog perioda ili nacionalne škole. Ovim sistemom komparativne stilske analize, nadao se da će uspostaviti skup objektivnih kriterijuma za razumijevanje i ocjenjivanje pojedinih umjetničkih djela. Zahvaljujući Velflinu, pojam „barok” je ušao u jezik kulturne istorije da bi opisao ne samo karakterističan stil (ili stilove) arhitekture, već i čitav period i umjetnički impuls koji je u njemu prevladavao. Velflinovo razlikaovanje između renesanse i baroka često se doživljava kao najuspješnija primjena Hegelove koncepcije umjetnosti, izraz Zeitgeista ili „duha vremena”. Mada njegov pristup više nije široko prihvaćen, imao je veliki uticaj na kasnije istoričare umjetnosti i pomogao da se istorija umjetnosti uspostavi kao intelektualno stroga disciplina moderne nauke.

MG P16 (NL)