ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1986
Autor: Domaći
Oblast: Šah
Jezik: Srpski

Velemajstori izbliza - Dimitrije Bjelica

Izdavač: Svjetlost, sarajevo
Godina izdanja: 1986
Format: 24 X 16,5 cm.
Povez: Meki
Pismo: Latinica
Broj strana: 466


Dimitrije Bjelica rođen je 8. novembra 1935. u Gornjoj Vrbici, malom crnogorskom gradu koji je tada bio dio Jugoslavije. Njegova majka je radila kao medicinska sestra. Neposredno nakon rata, Dimitrije se zainteresovao za šah i ubrzo dostigao solidan nivo igre, 1960. godine učestvovao je na jakom španskom turniru, na kojem su igrali najbolji igrači zemlje koje je pozvao Alberica O’Kelly. Bjelica je postigao rejting od 2380 poena i bio je jedan je od prvih koji je dobio titulu FIDE majstora nakon uvođenja te titule.

Dimitrije je od malih nogu počeo da radi kao novinar, pisao je bilješke u novinama, nastupao je i kao fudbalski komentator. Prekretnica u njegovom životu bila je međuzonski turnir 1958. u Portorožu u Jugoslaviji, gdje je učestvovao i mladi Robert Fischer. Američko čudo od djeteta i novinar zbližili su se, iako je Fischer mrzio medije.

Bjelica je jedan od najplodnijih šahovskih autora na svijetu, sa preko 100 knjiga i 55 video zapisa i CD-ova kojima je autor koji se i dalje prodaju na prostoru bivše Jugoslavije. Dimitrije je mnogo puta bio organizator i bio je jedan od sudija na super turniru u Linaresu. Tokom svog života kao novinar je intervjuisao ne samo praktično sve vodeće šahiste druge polovine 20. vijeka, već i sve vodeće ličnosti tog vremena, Jurija Gagarina, rimskog papu, i više evropskih predsjednika. Zbog činjenice da se Jugoslavija držala politike neutralnosti, njeni novinari mogli su sebi da dozvole da ostanu objektivni u prenošenju partija između sovjetskih igrača protiv Fischera i Korchnoja, što je značajno povećalo popularnost harizmatičnog Dimitrija.

Upravo je na inicijativu Bjelice uspostavljena nagrada „Šahovski oskar“ za najboljeg igrača godine, koja je u početku određena glasanjem šahovskih novinara „Informator“ i AIPE asocijacije. Bent Larsen, Robert Fischer, Anatolij Karpov, Viktor Korčnoj i Garry Kasparov postali su dobitnici Šahovskog oskara do 1989. godine (nakon raspada AIPE-a, a već 90-ih Oskar je uručivao časopis 64). Među ženama su dobile Šahovskog oskara Nona Gaprindashvili, Pia Kramling, Maya Chiburdanidze i Judit Polgar.

Takođe, Bjelica je neko vreme uručivao nezvaničnog „crnog Oskara“.: Kriterij za crnog Oskara je ‘veliki previd izvan šahovske table’. Najpoznatiji od laureata bili su Aleksandar Matanović, Georgios Makropoulos, Florencio Campomanes i Gert Gijssen.

Dimitrije Bjelica je 1997. godine ušao u Guinnessovu knjigu rekorda kada je odigrao simultanku na 312 tabli (+219 -1 = 92) u Subotici, što je u to vreme bio rekord.

Nažalost, devedesetih je doživio nekoliko medijskih napada. Prvo ga je kritikovao šahovski storičar Edward Winter, koji je objavio članak tvrdeći da su Bjeličine knjige pune štamparskih grešaka. Zatim ga je napao otvorenim pismom trener Aleksandra Ščetinin, zbog organizacija ‘dječje olimpijade Anatolij Karpov’.

Godine 2008. godine Dmitrije Bjelica je dobio opomenu od Etičke komisije FIDE , jer je predsjednika Turske šahovske federacije Ali Nihat Yazicija nazvao „malim diktatorom, malim pionom FIDE“.

Uprkos ovim napadima reputacija Bjelice je ostala neoštećena i ovaj legendarni šahista, šahovski pisac i novinar nastavlja da svojim knjigama, video zapisima i CD-ovima populariše šah ne samo na području bivše Jugoslavije, već i širom svijeta.



***Odlično očuvano***