Posebni događaj ili limitirano izdanje: Da
Detaljno stanje: Dobro

433

Stanje kao na fotografijama!

Moskva (rus. Москва) glavni je i najveći grad Rusije i najveći grad u Evropi. Nalazi se na reci Moskvi i obuhvata površinu od 2561,5 km². Prema popisu iz 2010. u Moskvi je živeo 11.503.501 stanovnik,[6] dok urbano stanovništvo grada čini 1/12 ruske populacije. Prema popisu iz 2015. godine, u gradu je živelo preko 12 miliona stanovnika, dok šire gradsko područje po nekim izvorima ima i do 15 miliona. Posledica tako velikog broja stanovnika za evropske standarde je zbog velikog broja izbeglica iz bivših zemalja Sovjetskog Saveza nakon raspada, kao i naroda koji je došao iz manjih ruskih gradova u unutrašnjosti zemlje, u potrazi za boljim životom i standardom tokom devedesetih. Znatan broj bogatijih Rusa je istovremeno, da bi spasili bogatstvo zbog raspada, emigriralo najviše u SAD, Kanadu i Nemačku.

Moskva ima status grada federalnog značaja (federalnog subjekta). Uz nju, takav status u Rusiji imaju još Sankt Peterburg i Sevastopolj. Nalazi se u Centralnom federalnom okrugu. Administrativno se deli na 12 okruga koji se dele na mnogobrojne područne uprave.

Moskva se nalazi na reci Moskvi u Centralnom federalnom okrugu evropske Rusije. Tokom svoje istorije grad je služio kao glavni grad nizu država, od srednjovjekovne Velike moskovske kneževine i pratećeg Ruskog carstva do Sovjetskog Saveza. U središtu grada nalazi se Kremlj, utvrđeni kompleks koji je do 1703. bio političko središte Ruskog carstva, a od 1918. Sovjetskog Saveza, i od 1991. Ruske Federacije. Uz istočni zid Kremlja prostire se Crveni trg, mesto mnogih državnih ceremonija. Na trgu se nalaze i dve verovatno najpoznatije moskovske građevine — crkva Sv. Vasilija Blaženog i mauzolej Lenjina. Kremlj je takođe jedno od nekoliko mesta svetske baštine u gradu. Oba doma ruskog parlamenta (Državna Duma i Savet Federacije) svoja sedišta takođe imaju u Moskvi.

Grad opslužuje opsežna tranzitna mreža, s četiri međunarodne vazdušne luke, devet željezničkih terminala, i moskovskim metroom, prema broju putnika drugim u svetu iza tokijskog, radi bogate i raznovrsne arhitekture priznatim kao jednom od gradskih znamenitosti.

Tokom vremena, Moskva je stekla niz epiteta, većina se odnosi na veličinu i dominantan položaj grada unutar nacije: Treći Rim (Третий Рим), Belokamenaja (Белокаменная), Pervoprestolnaja (Первопрестольная), Četrdeset četrdeset(ica) (Сорок Сороков).[7]

Moskva je takođe veliki ekonomski i trgovački centar, dom velikog broja milijardera. U 2007. Moskva je drugu godinu za redom proglašena za grad koji je najskuplji na svetu za život.[8]

Etimologija
Grad Moskva nosi ime po istoimenoj reci Moskva (na staroruskom: град Москов, bukvalno prevedeno kao „Grad uz reku Moskvu“). Poreklo hidronima reke nije sasvim poznato ali ipak postoji nekoliko teorija.[9] Najčešće hipoteze se baziraju na korenu starih jezika (slovenska, baltička i ugro-finska teorija) ili na legendarnim događajima.

Slovenska hipoteza smatra da ime dolazi iz drevnog ruskog jezika, od reči: моск/мозг (ruski: промозглый), što znači „vlažan“ ili „hladan“.[10] Baltička teorija polazi od letonskih reči: Mask-(u)va, što znači „mokro“, „blatnjavo“. Ugro-finske teorije, kombinuju reči маска-ава, što znači „medvedica“ ili „mečka“.[11][12] Ostale hipoteze, kao ona o potomcima Nojevog unuka Meseha i druge, su manje prihvatljive.



U široj teritoriji Moskve nađeni su tragovi neolitskih naseobina iz perioda od 3000—2000. p. n. e. Naseobine Slovena potiču iz 6. veka, a Moskva se prvi put spominje kao naselje u letopisu 1147. kada je princ Novgorodske republike pozvao Jurija Dolgorukog rečima: „dođi meni, brate, u Moskvu“.[13] Knez Jurij Dolgoruki izgradio je utvrđenje od drveta — Kremlj — 1156. godine, oko kojeg se širilo naselje.[14] Od početka 14. veka u vlasti je moskovskih kneževa, a od druge polovine 14. veka ona se izjednačuje sa pojmom ruske države i nalazi se na čelu borbe protiv mongolsko-tatarskog jarma. U 14. i 15. veku Moskovljani su dizali više ustanaka protiv svojih feudalaca. Od druge polovine 15. veka Moskva postaje prestonica ruske države, a početkom 16. veka imala je oko 100.000 stanovnika.

U tom periodu Kremlj se izgrađuje od čvršćeg materijala i na širem prostoru. Do 18. veka Moskva postaje veliki trgovačko-industrijski centar, ali je opao broj njenih stanovnika kada je Sankt Peterburg postao prestonica 1712. godine. Za vreme Napoleonovih ratova (oko 1812) u Moskvi je izgorelo tri četvrtine zgrada, ali je uprkos tome krajem 19. veka postala veliki naučni, politički i kulturni centar. U revoluciji 1905—1907. moskovski proletarijat uzeo je masovno učešće i od marta 1918. na čelu se nalazi Lenjin. U Drugom svetskom ratu Nemci su pred Moskvom pretrpeli odlučujući neuspeh, a Moskvu je branilo 500.000 Moskovljana, među kojima i veliki broj žena.

U Moskvi su održane Letnje olimpijske igre 1980., koje su zbog sovjetske invazije Avganistana krajem 1979, bojkotovale SAD i nekoliko drugih zapadnih zemalja. 1991, Moskva je bila poprište neuspelog pokušaja državnog udara nekih članova sovjetske vlasti protiv Mihaila Gorbačova. Nakon što se krajem iste godine SSSR raspao, Moskva je ostala glavni grad Rusije. Takođe, 1993. u Moskvi se odigrao žestoki oružani sukob između tadašnjeg predsednika Rusije Borisa Jeljcina, kojeg je podržala ruska vojska, i ruskog parlamenta.

Od tada, pojava tržišne privrede prouzrokovala je bujanje maloprodaje, usluga, moderne arhitekture i ekonomije. Godine 1998. grad je bio domaćin prvih Svetskih igara mladih....