ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1986
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

DETINJSTVO: Panta Srećković

Naslov Detinjstvo / Panta Srećković
Vrsta građe roman
URL medijskog objekta odrasli, opšte (lepa književnost)
Jezik srpski
Godina 1986
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Prosveta, 1986 (Subotica : Birografika)
Fizički opis 113 str. ; 24 cm
Drugi autori - osoba Protić, Predrag
Zbirka Biblioteka Baština ; 24
ISBN 86-07-00064-0 (karton)
86-07-00070-5 (zbirka)
Napomene Tiraž 5.000
Str. [103]-113: Pogovor / Predrag Protić.

Pantelija Panta Srećković (3. novembar 1834, Krčmari kod Kragujevca – 8. juli 1903, Beograd) je bio srpski istoričar naročito poznat po svojim sukobima sa Ilarionom Ruvarcem. Bio je predstavnik srpske romantičarske istoriografije koja se odlikovala korišćenjem narodne tradicije kao primarnog istorijskog izvora što su oštro kritikovali predstavnici kritičke istoriografije Ilarion Ruvarac i Ljubomir Kovačević.
Školovao se u rodnom mestu i Beogradu gde je završio bogosloviju da bi nakon dve godine školovanje nastavio u čuvenoj Duhovnoj akademiji u Kijevu. Nakon povratka 1859. postavljen je za profesora opšte istorije na beogradskom Liceju. Isto mesto zadržao je i kada je Licej prerastao u Veliku školu. Kada su razdvojene katedre za opštu i nacionalnu istoriju Srećković je preuzeo katedru za srpsku istoriju i na njoj je predavao sve do povlačenja iz Velike škole 1894. godine. Njegovi radovi su tako u početku više bili sa tematikom iz nacionalne istorije a potom su gotovo isključivo preovladali oni sa nacionalnom tematikom.
Aktivno je učestvovao u političkom životu Srbije svoga doba. Dugo je bio poslanik Narodne skupštine, bio je i pirotski okružni načelnik 1878. godine i jedno vreme potpredsednik narodne skupštine. Bio je javni radnik u različitim oblastima kulture i najaktivniji član Odbora za škole i učitelje u srpskim oblastima pod Turcima koji je nastojao da nacionalnom propagandom utiče na učvršćivanje nacionalne svesti srpskog naroda i da pripremi ove teritorije za oslobođenje od turske vlasti. Zbog zasluga na polju nacionalnog rada i podržavanja dinastije Obrenovića postao je jedan od prvih članova Srpske kraljevske akademije 1887. godine.
Istoriografski rad
I pored toga što se istorijom bavio dugi niz godina, Pantelija Srećković nije iza sebe ostavio obimno delo. U početku se bavio opštijim temama koje je tretirao na kompilatorski način i bez ikakvih originalnih doprinosa. U kasnijem radu bavio se problemima manjeg opsega i tu su njegovi rezultati nešto značajniji, iako je radio bez ikakve kritičnosti. Radovi mu se odlikuju neujednačenom kompozicijom tako da je jako teško uočiti glavne stavove i rezultate koje iznosi. Na kraju je pokušao da napiše sintetski pregled istorije srpskog naroda u dve knjige do 1367. godine gde je napravio veliki broj sitnijih i krupnijih grešaka. Stil ovog dela odlikuje se retoričnošću koja je inače bila omiljen Srećkovićev manir. Ilarion Ruvarac, glavni predstavnik kritičke škole u srpskoj istoriografiji, naročito je žestoko odreagovao na pojavu ove knjige. Inače su gotovo svi Srećkovićevi radovi povezani sa srpskom srednjovekovnom istorijom. Prednost je davao patriotizmu i tradiciji nad kritikom i izvorima. To je posledica činjenice da se Srećković nije obrazovao za istoričara ali i stoga što je njegov prevashodni cilj bilo buđenje narodne svesti a ne temeljno izučavanje istorije. Zbog toga on brani vrednost narodne tradicije kao istorijskog izvora. To je bio ključni razlog kritike predstavnika kritičke škole. Ilarion Ruvarac je čak više puta navodio da Srećkoviće ceni kao patriotu i čoveka ali da se oštro protivi njegovom korišćenju istorije u patriotske svrhe na račun istine. Srećković nije imao mnogo pristalica u krugovima inteligencije onoga vremena. Naime njega su uglavnom podržavali političari i naučnici manjeg značaja kao što su ruski istoričar V. Kačanovski i srpski istoričar Miloš Milojević.
Njegovi radovi danas nemaju naučni značaj ali su značajni jer su zauzima istaknuto mesto u obrazovanju u Srbiji druge polovine 19. veka, za izučavanje nacionalnog pokreta srpskog naroda ovoga vremena kao i za izučavanje sukoba između kritičke i romantičarske istoriografije.

Važniji radovi
Istorija srpskog naroda od 600–1367 I–II (1884, 1888)
Stefan Nemanja; Nejaki Uroš, drugi srpski car; Car Siniša Paleolog Nemanjić i janjinski despot Toma; Vukašin (Glasnik Srpskog učenog društva, 27)
Stanje i odnos srpskih arhontija prema Ugarskoj i Vizantiji u polovini XII veka (Glasnik Srpskog učenog društva 54)
Tvorenija Domentijana i Teodosija (Spomenik 33)
Pregled istorijskih izvora o knezu Lazaru i Kraljeviću Marku (Spomenik 36)

Pečat, odlično očuvana knjiga.