ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2007.
Autor: Domaći
Vrsta: Istorija srpske književnosti
Jezik: Srpski

Izdavač: Filozofski fakultet, Katedra za istoriju srpskog naroda u srednjem veku
Predgovor: Rade Mihaljčić


Beograd 2007. Tvrd povez, ćirilica, ilustrovano.
Knjige su kao nove.
J10


Vlasteoski rod Pucića potiče iz Kotora. Prema porodičnoj tradiciji Pucići su od starina ”slavjanska kuća dubrovačka”. Među dubrovačkim vlasteoskim porodicama Filip de Diversis, italijanski pisac i učitelj u Dubrovniku sredinom XV veka, nabraja i domus Pozea, odnosno kuću Pucića, Počića, Bočinića (?) u ćiriličkim ispravama. Pucići su u narodu poznati kao Škatići. Potomak starog vlasteoskog roda bio je Medo Pucić, znameniti nacionalni pregalac, spisatelj i istraživač starina (Dubrovnik 12. mart 1821 - 30. jun 1882).
Medo je sin kneza Marka Pucića i Mandaljene rođene Bundić. Školovanje je započeo u rodnom gradu. Klasičnu filiologiju učio je u Veneciji, a pravne nauke slušao je u Padovi i Beču. Rano je počeo da sarađuje u onovremenim časopisima i novinama. Objavljivao je u Gajevoj Danici, Zori Dalmatinskoj. Zajedno sa Matijom Banom i Antunom Kaznačićem izdavao je almanah Dubrovnik, a podstakao je osnivanje časopisa Slovinac. Medo je spise potpisivao kao Počić, češće Pucić, a prihvatio je i prezime Škatić. Sa dva prezimena (Pucić-Škatić) objavio je Poviestnicu Dubrovnika.
Posle ubistva kneza Mihaila Obrenovića 1868. godine, srpski državnici poverili su Medi Puciću obrazovanje i vaspitanje maloletnog prestolonaslednika, kneza Milana. Dubrovčanin je kao nastavnik ostao u Beogradu do 1872, kada je njegov učenik zauzeo presto.
Pucić je svojevremeno himnom Saluto della Serbia izrazio svoju naklonost prema Srbiji, a dve pesme posvetio je kasnije bivšem učeniku, knezu Milanu. Jedna od njih — Srbi na Kosovu — zadržala je simbolično značenje...


Prva knjiga Pucićeve zbirke predstavlja hronološki omeđenu celinu. Isprave objavljene u ovoj zbirci nastale su krajem XIV i početkom XV veka. To su, kao što se vidi iz nepotpunog naslova Spomenici srbski od 1395. do 1423. Dokumenta su pruzeta iz knjige slovenskog kancelara Ruska Hristiforovića, tačnije rečeno, iz knjige Lettere e commissioni di Levante.
Ruskova knjiga zaslužuje posebnu pažnju kao jedinstven spomenik srednjovekovne ćiriličke građe u Dubrovačkom arhivu. Jedinstven po očuvanosti. Poznato je da su izgubljene gotovo sve isprave koje je Opština slala državnicima i poslovnim ljudima u unutrašnjosti Balkanskog poluostrva. Srećom, sačuvani su prepisi originala koje su opštinski kancelari registrovali u posebnim knjigama. Nažalost, kontinuirano vođene serije su nepotpune. Jedino je izvesno da su sačuvane, moglo bi se reći, sve kopije ćiriličkih dokumenata koje je Opština slala od 1395. do 1423. godine. Upravo kopije ćirilički dokumenata iz knjige slovenskog kancelara Ruska Hristiforovića predstavljaju osnovnu dokumentarnu građu u prvom delu zbirke Mede Pucića. Da bi po sadržaju raznovrsna i nepovezana građa bila razumljivija, Pucić je za ovaj period preveo Rastićevu hroniku (Cronaca di Ragusa del senatore Giugno Resti). Isto tako, uz osnovni tekst priložio je značajna dokumenta iz zvaničnih službenih knjiga, odnosno osnovnih serija Dubrovačkog arhiva. To su Zapisnici veća (Libri Reformationem) i Pisma i uputstva (Lettere e commissioni di Levante). Ispisane su vesti o kancelaru Rusku Hristiforoviću, a priložen je spisak ugledne vlastele koja je obavljala dužnost kneza U Dubrovniku od 1395. do 1423. Među njima bilo je više knezova iz roda Pucića.
Kraći je naslov druge knjige ove zbirke koju je izdalo Društvo Srpske slovesnosti 1862. godine: Srpski spomenici, prepisao iz Dubrovačke arhive knez Medo Pucić. Pucić je u drugoj knjizi izdao Dokumenta koja obuhvataju period od doba kralja Milutina, odnosno od 1313. do 1466. godine. Pronašao ih je u serijama Diversa Cancellariae, Diversa Notariae i Testamenta. Ove serije, nastale iz poslovnih odnosa, donekle određuju sadržinu dokumenata. Prirodno, reč je o izvornoj građi pretežno poslovne sadržine kao što su trgovački ugovori, priznanice o potražnji i isplati tributa, isplati zakupa carina, potvrde o pokladu, testamenta. Između originalnih ćiriličkih dokumenata i pratećih tekstova na latinskom, češće staroitalijanskom jeziku, uočena je organska veza. Dokumenta poslovne sadržine nisu slučajno čuvana u kodeksima, odnosno serijama poslovne sadržine. Uz ćiriličke isprave ponekad se nalaze i prevodi, često i objašnjenja na latinskom ili staroitalijanskom jeziku.
Medo Pucić je u svojoj zbirci prvi objavio deo odredaba iz zakonodavnih knjiga Dubrovačke opštine, odnosno republike. Pokazalo se da pravni kodeksi Liber statutorum civitatis Ragusii, Liber omnium reformationum civitatis Ragusii, Liber Viridis — nisu samo izvor o prošlosti grada i njegove neposredne okoline. Pucić je izdvojio članove o Srbima, odnosno ”zakone de Sclavis”, zatim odredbe no novcima što se nalaze u dubrovačkijem zakonicima“.