ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1995.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Praistorijski ćilibar na centralnom Balkanu / Aleksandar Palavestra


Izdavač: Srpska akademija nauka i umetnosti, Balkanološki instut


Beograd 1995. Mek povez sa klapnama, ilustrovano, veliki format (29,5 cm), VIII + 314 strana.
Knjiga je odlično očuvana.


Iz recenzija:
Ova studija predstavlja temeljno, pregledno i dobro urađen posao. Obiljem sređenih podataka, koji se odnose na desetinu hiljada komada ćilibarskih nalaza, monografija Aleksandra Palavestre ponudila je značajan korpus pregledno raspoređenih arheoloških fakata. Autor je svoja široko zasnovana i pažljivo sprovedena istraživanja problematike ćilibara u praistoriji Balkana, teorijski uopštio i problematizovao u široj perspektivi, koja podstiče i omogućuje vrlo raznovrsna i značajna naučna proučavanja i tumačenja praistorijskih kultura na Balkanu. Svojim široko razvijenim i kompleksnim rezultatima, naučnom metodologijom i sistematizacijama, ova monografija označava vredan doprinos našoj arheologiji.
Akademik Dragoslav Srejović


U monografiji Praistorijski ćilibar na centralnom i zapadnom Balkanu, dr Aleksandar Palavestra, kroz analizu jedne vrste arheološkog materijala - ćilibara - osvetljava pitanja kulturnih komunikacija i dodira, ispituje pojedine vidove ekonomskog i društvenog dinamizma praistorijskih, paleobalkanskih zajednica i predlaže model praistorijske trgovine na Balkanu gvozdenog doba. Osim arheološkom gradom, autor se služi i geografskim analizama terena, istorijskim i etnografskim podacima, pogotovo onima koji bacaju svetlo na komunikacije i trgovinu u prošlosti Balkana. U teorijskom smislu Palavestra se približava supstantivističkoj školi ekonomske antropologije, koja se suprotstavlja formalističkoj ekonomskoj školi i umesto univerzalnih generalizacija sagledava osobenost svakog pojedinačnog društva tumačeći promene u kulturi uglavnom promenama društvene strukture.
Nikola Tasić, dopisni član SANU


Sadržaj:
Uvod
I ĆILIBAR I ARHEOLOGIJA
1. Šta je ćilibar? Poreklo i sastav ćilibara. Morfologija i svojstva ćilibara. Način obrade.
Glavni nazivi za ćilibar.
2. Kratka kulturna istorija ćilibara. Ćilibar u delima antičkih pisaca. Predanja i prva naučna saznanja o ćilibaru.
3. Ćilibarski put. Ćilibar u praistoriji Evrope. Analize porekla ćilibara kao potvrda ćilibarskog puta.
4. Praistorijski ćilibar u Sredozemlju: Bliski istok, mikenska i pretklasična Grčka, Italija, Sardinija, Korzika, Španija
II PRAISTORIJSKI ĆILIBAR NA CENTRALNOM I ZAPADNOM BALKANU
1. Metodološke pretpostavke. Model kataloške obrade lokaliteta. Tipologija. Tipološke table.
2. Lokaliteti
ŽAMNJAK (1)
KRMEDSKI NOVI GRAD (2)
VRČIN (3)
BERAM (4)
PULA (5)
GROBNIK (6)
KAŠTEL KOD BUJA (7)
KASTAV (8)
PRIVLAKA (9)
VRSI (10)
NIN (11)
ZATON (12)
VELIKA MRDAKOVICA (13)
DRAGIŠIĆ (14)
LJUBAČ (15)
MEDVIĐA (16)
JAGODNJA GORNJA (17)
NADIN (18)
BAŠKA (19)
OSOR (20)
KOLAN (21)
TRCELA KOD VRANJICA (22)
ŽAGANJ DOMC (23)
VIČA LUKA (24)
VIS (25)
NEPOZNATO NALAZIŠTE (26)
BEZDANJAČA (27)
GOLUBNJAČA (28)
SMILJAN (29)
VREBAC (30)
KOMPOLJE (31)
PROZOR (32)
ŠIROKA KULA (33)
GOLUBIĆ (34)
JEZERINE (35)
RIBIĆ (36)
LIČKI RIBNIK (37)
KOMPLEKS PADINE ROČEVIĆ (38)
GLASINAC (39)
KAČANJ (40)
PLANA (41)
OŠANIĆI (42)
DONJA DOLINA (43)
SANSKI MOST (44)
KOMPLEKS BELOTIĆ - BELA CRKVA (45) .
VRANJANI (46)
MAJDAN (47)
IGLAREVO (48)
GLOGOVIK (49)
PILATOVIĆI (50)
KREMNA (51)
UZIĆI (52)
ATENICA (53)
MRČAJEVCI (54)
NOVI PAZAR (55)
KRUŠEVICA (56)
PEĆKA BANJA (57)
ROMAJA (58)
PRČEVO (59)
DONJA BITINJA (60)
KARAGAČ (61)
ROGOVO (62)
GOMOLAVA (63)
DOROSLOVO (64)
ČURUG (65)
NOĆAJ (66)
SREMSKA MITROVICA (67)
ŠABAC (68)
VRŠAC (69)
LISIJEVO POLJE (70)
KLIČEVO (71)
POPADIN DOL (72)
KALDRMA (73)
SARAJ - BROD (74)
CRKVIŠTE - BERANCI (75)
PETILEP - BERANCI (76)
TREBENIŠTE (77)
RADOLIŠTE (78)
KRIVI DOL - RADANJA (79)
GORINO POLE - STAR KARAORMAN (80)
ŽDANEC (81)
DEDELI (82)
DEBELI VRH NAD PREDGRADOM (83)
KRIŽEVCI (84)
3. Dodatak uz katalošku obradu lokaliteta: praistorijski ćilibar sa područja Slovenije
III TIPOVI I NJIHOVO RASPROSTIRANJE
1. Metodološke pretpostavke i tipološke karte
2. Komentar o tipovima praistorijskog ćilibara. Nastanak i razvoj tipova. Rasprostiranje i analogije. Stil i centri obrade. Značenje, kultna i magijska simbolika tipova ćilibarskog nakita.
IV ĆILIBAR: KATALIZATOR KULTURE
1. Metodološke ravni obrade. Prostorne i hronološke analize. Hronološke karte i hronološke tabele. Ćilibar u hronološkoj dimenziji. Ćilibar u praistorijskim kulturama.
2. Ćilibar i praistorijska trgovina na Balkanu. Pokazatelj trgovine. Pravci prodiranja ćilibara. Karavani i karavanski putevi. Ćilibarski putevi Balkana. `Zajednice na vratnicama`. Ceremonijalna razmena i trgovci preduzetnici. Ćilibar kao kulturni katalizator.
PREHISTORIC AMBER AS A CATALYST OF CULTURES
Bibliografija